Ik zag laatst een koddig filmpje op youtube van een grote zwerm roze flamingo’s die heel dicht tegen elkaar aan liepen. Het was alsof ze met z’n allen één groot lichaam hadden en samen, heel synchroon met duizenden dunne pootjes kleine pasjes zetten in een richting die ontstond in de beweging zelf. Hun kopjes draaiden heel snel in alle richtingen. Links, rechts, links rechts, links rechts… Het leek wel alsof hun koers bepaald werd door hoe ze elkaar aanvoelden en hoe ze samen continu de omgeving scanden om te weten wat een veilige en aantrekkelijke richting was om uit te lopen. 

Het trof me als een uitstekende metafoor over hoe goede feedback hoort te werken in organisaties: in nauw contact, voortdurend, met kleine stapjes, in alle richtingen, met de blik op wat nodig en nuttig is voor het geheel. Bovendien zorgt de feedback (de impulsen die doorgegeven worden tussen de flamingo's) ook voor een continue beweging in de meest aantrekkelijke richting, wat in organisatietermen zou kunnen betekenen: een gezonde dynamische evolutie. 

Als we in onze werkcontext spreken over feedback, dan wordt daar meestal onder begrepen: correctieve feedback en alle last en ongemak dat dit met zich meebrengt. Leidinggevenden vinden dit de minst prettige kant van hun leiderschap en stellen feedback uit, brengen ze te zacht, te laat of te omfloerst, uit contact, of net te confronterend en te onzorgvuldig. Gevolg: frustratie langs twee kanten, mensen vermijden elkaar, haken af, in het slechtste geval verlaten werknemers vroegtijdig hun organisatie omdat ze zich niet gezien of gewaardeerd voelen. De resultaten zijn dan ook niet echt erg bevorderlijk voor een goed en gezond functioneren van het systeem. En toch kan het ook makkelijk en effectief zijn. Laat ons even terug denken aan de flamingo’s. 

Continue feedback

Effectieve feedback gebeurt continu: het is een voortdurende afstemming tussen verschillende partijen. Dit veronderstelt uiteraard nauw contact. Bij alles wat je doet krijg je onmiddellijk een signaal of het goed was of niet. Van wat goed was ga je meer doen. Wat niet goed was stop je. Hoe sneller je feedback krijg, des te effectiever je handelingen. Het hoeft niet altijd uitgebreid te zijn.  

Feedback in alle richtingen 

Feedback is geen top down gebeuren. Aan je collega's, je klanten, je leveranciers, aan je supervisors en leidinggevenden hoor je zoveel mogelijk feedback te geven op een volwassen en rustige manier. Zo kan iedereen tijdig zijn gedrag of handelingen bijsturen en de samenwerking optimaliseren. 

Feedback over de gewenste richting

De meest impactvolle feedback gaat over wat er goed werkt, over wat mensen goed doen. Het is stimulerend en motiverend om te horen wat je precies goed doet en waarom dat goed werkt. Je gaat er spontaan meer van doen, met nog meer overtuiging, meer zelfvertrouwen en meer zin. Het omgekeerde is ook waar: feedback over wat niet goed was en waarom maakt je al sneller onzeker en kan verlammend werken. Daarom is het zo nuttig om ook bij correctieve feedback snel over de gewenste toekomst te spreken, namelijk over dat wat je meer wil zien gebeuren, hoe dat er dan uit zit en over de positieve gevolgen. 

Feedback met het oog op het grotere geheel 

Simon Sinek zei het al, always start with the ‘why’. Mensen willen van nature bijdragen aan een groter geheel en zullen veel makkelijker hun gedrag of handelingen bijsturen als ze dit als betekenisvol ervaren. De positieve gevolgen van succesvol handelen inspireren en motiveren meer dan de negatieve gevolgen van falen. Fijngevoelige collega’s zullen dan ook rekening houden met de emotionele impact van feedback in hun taal en hun boodschap.  

Feedback verwelkomen 

Feedback is een cadeau want het is nuttige informatie over je bijdrage in het geheel. Het geeft jou de kans om meer te doen van wat werkt of om bij te sturen. Ook al is feedback niet goed gebracht of soms niet prettig om te horen, neem feedback steeds gracieus in ontvangst en kijk wat je er uit leert.   

Feedback vragen 

Gezien feedback geven in onze cultuur niet altijd makkelijk is, kan je ook anticiperen en vragen naar feedback: vraag in de eerste plaats naar wat werkt: hé, wat apprecieer je in onze samenwerking? Van alles wat ik doe, wat werkt er voor jou en voor ons team het beste? Wat zou je me nog meer willen zien doen? Wat kan voor jou nog beter? Hoe kunnen we nog beter samenwerken?  

Ik hoorde onlangs een collega praten over haar super fijne samenwerking met een zakenpartner. ‘Als mensen ons horen, staan ze soms versteld over wat we elkaar allemaal durven zeggen. We winden er geen doekjes om. Maar voor ons werkt dat uitstekend, we weten tenminste wat we aan elkaar hebben en we kunnen voortdurend onze samenwerking en onze prestaties verbeteren.’ 

En dan zie ik voor me onmiddellijk weer twee happy flamingo’s die -zij aan zij- lekker swingen en in beweging zijn! 

Liselotte Baeijaert - Ilfaro