Je bent leidinggevende en twee medewerkers uit je team hebben een conflict. Of je bent een collega en ziet dat jouw collega’s het steeds lastiger krijgen met elkaar. Je dacht dat het over een kleine bagatelle ging, maar nu merk je dat ze nauwelijks nog met elkaar praten. Wanneer ze samenwerken vliegen er bitsige opmerkingen heen en weer. En het is zo spijtig want je kent hen als prettige en constructieve medewerkers die graag hun schouders onder jullie project zetten. ‘Hoog tijd dat hier iets gebeurt’, denk je en je neemt je voor om tussen de collega’s te gaan bemiddelen. Hoe pak je dat aan? Hier volgen alvast drie tips.

TIP 1. Conflicten gaan niet over de conflictstof maar over waarden
De oplossing van een conflict ligt vaak niet in de conflictstof. Meestal gaat een oplossing over iets anders dan daar waar het conflict concreet over lijkt te gaan. 
“Jij komt altijd te laat en negeert onze deadlines!”
“Waar heb je het over? Die deadlines zijn enkel een uitvinding van jou!”
Je kunt hier gaan kijken naar welke deadlines gesteld zijn, of ze helder gecommuniceerd werden of beide partijen inspraak hadden in het bepalen van de datum, et cetera. En zo kom je mogelijks tot nieuwe afspraken waar iedereen zich vervolgens aan kan houden. Maar daarmee is het conflict meestal niet opgelost. Een conflict gaat over waarden: ik word geraakt door de ander in iets dat mijn basisovertuigingen raakt. En ik beslis dat dit zo belangrijk voor mij is, dat ik er voor ga staan.
Het is een valkuil om als bemiddelaar meegezogen te worden in de conflictstof. Het helpt om te gaan verkennen welke waarden voor de betrokkenen belangrijk zijn. “Stel dat de ander zich zou houden aan de deadlines, welk verschil maakt dit voor jou?”

TIP 2. Zie conflicten als kansen om de relatie te verbeteren
Als iemand besluit om het conflict aan te gaan, betekent dit dat er iets heel waardevol is voor deze persoon. En ook: dat die ander ertoe doet. Wanneer we onverschillig zijn, laten we zaken veel makkelijker passeren. Een conflict is een uitnodiging die zegt: ‘Hé, ik wil meer van mezelf inbrengen in deze samenwerking.’, ‘Ik wil dat dit gezien en gehoord wordt, dat dit er toe doet’. En ik wil graag dat jij dit kan erkennen. Wat er voor ons toe doet, projecteren we vaak op wat de ander volgens ons níet doet, of verkeerd doet. In plaats van te zeggen: ‘Dit vind ik belangrijk.’, zeggen we: ‘Jij doet altijd het verkeerde!’ Als bemiddelaar blijf je best weg van gesprekken waarin het gaat over wat die ander verkeerd doet. Laat in plaats daarvan de betrokkenen hun klachten in wensen vertalen, waarin ze aangeven wat zij graag zouden willen.

TIP 3.  Mensen hebben geen conflicten, conflicten hebben mensen ... en dat vraagt mededogen
Een conflictdynamiek gaat met ons aan de haal. En dat vraagt mededogen. Van zodra we gekwetst worden, hebben we de neiging terug te kwetsen en worden we mee getrokken in een bitsende dialoog waarin we op elkaar beginnen in te hakken. En het ene hakken lokt het andere uit. We raken verstrikt in een tunnelvisie: we zien enkel nog de ander en enkel wat die verkeerd doet. De eerste stap die we te zetten hebben als ons gevraagd wordt om een bemiddelende rol op te nemen is om in ons mededogen te gaan staan en te zien: hier zijn twee of meer mensen en die zitten verstrikt in een lastige situatie. Bij Oplossingsgericht bemiddelen spreken we niet over ‘partijen in conflict’, maar over mensen die vast zitten in een moeilijke situatie. Ze zijn meegesleurd door de conflictdynamiek, ervaren stress en zijn gekwetst. Het eerste wat zij nodig hebben is mededogen en erkenning van de lastige situatie. Om dan samen te onderzoeken ‘wat wil je graag in plaats van het conflict?’

Wil je graag beter worden in het opnemen van een bemiddelende rol?
Op 6 en 7 juni 2024 vindt onze training Bemiddelende rol bij conflict plaats. Schrijf je hier in.

Bijdrage: Vonneke Beeker - Oplossingsgericht coach en erkend bemiddelaar bij Ilfaro